İl:Malatya
İlçesi:Battalgazi
Bulunduğu yer: Meydanbaşı Mahallesi
Kategorisi:Dinsel ve Kültürel Yapılar
Tescil Durumu:11.06.1977/A-610
Koruma Derecesi:1.Grup Yapı
Yaptıran:I.Aleaddin Keykubat
Yapım Tarihi:h.620(m.1224)
İmari Çağı:Selçuklu
Kadastral Durumu:
Pafta:L40-B1
Parsel:2715
Son Restorasyon Durumu: 26.11.2004 tarih ve 251 sayılı Kurul Kararına istinaden Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından bir kaç defa onarım geçirmiştir. En son kapsamlı yenileme 2006 yılında gerçekleştirilmiştir.

Anadolu Selçuklu Devleti döneminde I.Alâeddin Keykubat tarafından 1224 yılında yaptırılmış olduğu söylenir fakat Malatya Evkaf Defterinde Keykavus Bin Keyhüsrev zamanında (1211 -1220) yaptırıldığı kayıtlıdır. Büyük Selçuklu dini eserlerinin mimari özelliklerini taşımaktadır. Çeyrek yüzyıl sonra başlayan tamir ve değişiklikler sonunda caminin planında ve mimarisinde farklılıklar meydana gelmiştir. Tuğladan yapılmış olan kısımlar caminin ilk yapımından kalmış olup taş olan kısımlar ise daha sonra yapılan değişiklikleri ve ilaveleri göstermektedir. Tuğla yapı kısımları Keykavus veya Alâeddin Keykubat’ın yaptırdığı halinin şeklini tespit eden, değerini gösteren en önemli ve zengin kısımdır. Gerek özgün planı, gerek tuğla malzemesi bakımından bu yapı doğrudan doğruya Büyük Selçukluların İran’da yaptırmış olduğu camilerin özelliklerini esas almıştır.

Kitabesine göre mimarının, Malatyalı Yakup bin Ebubekir olduğundan hareketle bu planın Anadolu Selçuklularınca bilindiğini ve benimsediğini söyleyebiliriz.

Mihrap önü kubbesine bitişik ve ortasında havuzu ile iç avlu, planın esasını meydana getirmektedir. Anadolu’da Büyük Selçuklu üslubunu hiç değiştirmeden bu kadar kuvvetle devam ettiren tek eser bu camidir. “Ketebe Ahmed bin Yakup” şeklinde hattatın adı yazılmaktadır. Tamamen tuğladan yapılmış olan mihrap önü kubbesi, ikişer kemerle yanlara açılmış olup kuzey tarafında geniş bir kemerle bağlıdır.

Mukarnaslı yüksek ve sivri portal nişi, iki yanda dört sıra mukarnas kornişlerle oturtulmuştur. Nişin etrafı düz bir halat silme ile hafif sivri kemer şeklinde çevrilmiş, kemer yüzü birbirini kesen kenarları yivli, küçük yuvarlak kemerlerle süslenerek boşlukları kırmızı taş kakmalarla renklendirilmiştir. Kapı kemerlerinin üstündeki kitabede, II. İzzettin Keykavus zamanında Şehabeddin İlyas bin Şahab Ebubekir’in, 1247’de yaptırdığı amele üstad Hüsrev el Benna olarak ustanın adı yazılıdır. Yanlarda geometrik geçmelerden geniş bordürler uzanmaktadır. Kıble duvarına bitişik olan doğu portal, diğerinden farklı bir üslupta ve daha sade olarak yapılmıştır. Mukarnaslı portal niş kavrayan hafif sivri kemerlerin üst kısmı dökülmüş, cephesi birbirini kesen yivli ve küçük yuvarlak kemerlerle ancak diğerinden farklı bir kompozisyonda yapılmıştır.

Avlunun güneyini kaplayan cephenin üst tarafı yıkılmış ve tamir esnasında konulan çirkin takviye kemerlerle şekli bozulmuş olmakla beraber, bütün genişliği ile avluya açılan eyvan yapının eski ihtişamını belli etmektedir. ....